Mobil İşletim Sistemleri

Günümüzde kullandığımız telefonların işletim sistemlerini ele alıp, ne olduklarını ve geçmişlerini öğrenelim.

Taşınabilir aygıtların çalışabilmesi için donanımlarının yanı sıra yazılımlar da gereklidir. Hatta artık donanıma nazaran yazılım çeşitliliği ve kullanılabilirliği çok daha önemli hale gelmiştir. Mobil aygıtlar için hemen her üretici kendi işletim sistemini üretmiştir. Bu işletim sistemlerinin (O.S. – Oprating System) en çok kullanılanlarını şu şekilde sıralayabiliriz.

İOS / Android / Symbian OS / BlackBerry OS / Windows Mobile / Bada / hp webOS / MeeGo / Firefox Mobile OS

İOS

Dünyanın en çok kullanılan işletim sistemlerinden birisi İOS’dur. İlk adı İphone OS olan işletim sistemi daha sonra İPod Touch ve İpad’de kullanılmaya başlayınca ismini İOS olarak (2010 yılında ) değiştirildi. 2007 yılında yayınlanan İOS ( o zamanki adıyla İphone OS] 3. parti yazılımları desteklemiyordu. Oysaki Steve Jobs 3. parti yazılımlarının İOS’un geliştirmesine çok büyük katkılarılarının olacağını biliyordu, o sebeple fazla bir süre geçmeden aynı yıl içinde Apple SDK’yı duyurdu ve 3.parti yazılımların önü açıldı.

Apple’a ait olan uygulamalarda multitasking desteği vardır. Kolaylıkla kullanılabilir. Çok çeşitli uygulamalar bulabilirsiniz. Multitocuh desteği ile aynı anda iki parmağınızla yönetebilirsiniz. Bu güzelliklerinin yanında codec desteğinin sınırlı olması, bir çok işlem için bilgisiayara gereksinim duyması, Java ve Flash desteğinin bulunmaması ve native uygulama geliştirmek için Macintosh bilgisayar ihtiyaç duymanız da eksi yönleri olarak görünebilir.

Android

Google ve open handset allience tarafından yazılmıştır. Linux işletim tabanlı olmasına rağmen güvenlik ve ticari sebeplerden ötürü birçok özelliği sınırlandırılmıştır. PDA ve Smartphone ( Akıllı telefonlar) dışında tablet bilgisayarlarda da kullanılmaktadır. 4.0’dan önce ki sürümlerde telefonlar ve tablet bilgisayarlr için ayrı sürümleri mevcuttu, fakat 4.0 sürümü tüm android’li cihazlarda kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır.

Aynı anda birden çok uygulama çalıştırabilir (multitasking). Multitouch, flash çabuk öğrenilebilirlik, sık güncellenebilirlik ve Google ile entegre çalışmasını iyi özellikleri arasında sayabiliriz. Adres rehberiniz,ajandanız ve e-postalarınız Google üzerinde de saklandığından Android kullanan aygıtınız çalındığında, bozulduğunda veya fabrika ayarlarına döndüğünde dahi ulaşılabilir durumdadır.

Java VM içermesine rağmen Java ME desteği yoktur. Uygulamalarınız bir önceki sürümde çalışıyorken bir sonraki sürümde de uygulamanın da çalışabilmesi için yeni sürümünü yüklemeniz gerekebilir. Bir çok kullanıcının Android’e antipati duymasının en önemli sebebi ise kişisel bilgilerini Google sunucularında da saklanması bulunuyor. Google’a güvenip güvenmemek bizim insiyatifimizdedir.

Symbian OS

Birkaç yıl önesine kadar en çok kullanılan mobil işletim sistemi’ydi. Her ne kadar İOS ve Android piyasada çok büyük bir üstünlük sağlamış olsa da şu an bir çok kullanıcının telefonunda Symbian OS bulunuyor. EPOC işletim sistemine dayanan bir yapısı vardır. EPOC OS ismi Symbian olmadan önce PDA’ler de kullanılıyordu. Android çıktıktan sonra Symbian Vakfı üyeliğinden çekilen firmalar Symbian’ı terk ettiler, Nokia ve fujitsu hariç. Şu anda Symbian’ın gelişmesine destek veren tek firma Nokia olarak kalmıştır. Daha sonra Nokia firması Symbian Vakfı’nı kapatarak açık kaynak olan Symbian’ın kaynaklarını’da kapatmıştır.

Symbian Kullanan arayüzler arasında Series 60, Series 80 ve Series 90 arabirimleri olmasına rağmen şu an varlığını sürdüren arayüz Series 60’dır. S60v5 arayüzü symbian OS 9.4 sürümü ile çıkmıştır. Dokunmatik Symbian arayüzünü kullanan ilk telefon Nokia 5800 Xpress Music olmuştur. Symbian OS 9.4’den sonra Symbian’3 çıkmıştır ve bu sürüm yalnızca Nokia’nın bazı telefonları tarafından kullanılmaktadır.

Bada

Samsung firması tarafından geliştirilen Bada, Linux tabanlı bir mobil işletim sistemi’dir. Görsel olarak Android’e çok benzemekle birlikte açık kaynak kodludur. 2.0 sürümüyle birlikte VFC ve HTML5 desteği bulunmaktadır.

HP webOS

Palm şirketinin elindeyken “palm webOS” olarak anılan işletim sistemi 2010 yılında HP’nin eline geçmesiyle “HP webOS” adını almıştır. Linux tabanlı bir mobil işletim sistemi‘dir. Kaynak kodları kapalıdr ve yalnızca HP’nin özel ürünlerinde bulunur. Adobe Flash desteği vardır ve WebKit tabanlı tarayıcı barındırır. Multitasking özelliği vardır, fakat uygulama sayısı açısından pek iç açıcı bir işletim sistemi değildir.

Meego

ARM veya intel x86 tabanlı işlemci mimarisini kullanabilmesinden dolayı hem mobil cihazlarda hem de bilgisayarlarda kullanılabilen bir işletim sistemidir. İntel ve nokia tarafından geliştirilmiş, Linux tabanlı ve açık kaynak kodludur. Smartphone televizyonlar,navigasyon cihazları,tabletler,Laptop’lar, PDA ve Netbook’lar gibi çok çeşitli platformlarda kullanılma hedefini taşımaktadır. Ekim 2011’de çıkan güncellemeden sonra başka güncellemesinin çıkmayacağı söylentileri çıktı. Geleceği olmayacak bir sistem diyebiliriz.