Deprem Çantanda Neler Var? Deprem Anında Neler Yapılmalı?

Merkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğündeki deprem, depremgerçeğini bir kez daha Türkiye’nin gündemine taşıdı.

Depremde 20’den fazla şahıs yaşamını kaybederken, deprem konusu da bir kez daha Türkiye’nin gündemine oturdu.

Deprem anında neler yapılmalı?

Uzmanlar, depremanında genel davranış biçimini “Yat/Çök-Korun/Kapan-Tutun” hareketinin oluşturduğunu söylüyor.

Arama Kurtarma Derneği’nin (AKUT) hazırladığı depremEğitim El Kitabına gore, bilhassa büyük depremlerde ayakta durmak mümkün olmadığından yapılması ihtiyaç duyulan ilk şeyin emniyetli bir yere yatmak ya da çökmek olması gerekiyor.

Güvenli bölgelere örnek olarak, içinde bulunulan binanın çökmesi durumunda kişiye oksijen alabileceği azca da olsa bir yaşam alanı yaratabilecek, kanepe, sağlam masa, yatak, çamaşır makinesi benzer biçimde üzerine bir şey çökse bile yer hizasıyla sıfırlanmayacak eşyaların derhal yanı başı gösteriliyor.

AKUT, “Yat/Çök-Korun/Kapan-Tutun” hareketini şu şekilde konu alıyor:

“Yat: Yere yüzüstü yatma, ya da yan yatarak bacakları karına çekme (cenin) şeklindedir.

Çök: Bilhassa masa altı benzer biçimde yerlerin tercih edilmiş olduğu hallerde uygulanır. İki diz üstüne çökülerek vücut öne eğilir.

Korun/Kapan: deprem esnasında çevremizden üzerimize düşecek ya da devrilecek cisimlere karşı kendimizi koruma durumunu ifade eder.

Korun: Bilhassa baş bölgesinin korunması birinci önceliktir, yastık ya da başka bir cisimle başı ‘korumak’ benzer biçimde.

Kapan: Başımızı kollarımızın arasına alarak ‘kapanmak’.

Tutun: deprem esnasında salınan koltuk ve oturma grubu benzer biçimde ağır ve büyük cisimlere tutunarak onlarla birlikte sallanabilir ve sizi ezmelerine engel olmuş olursunuz.”

Deprem esnasında kapı eşikleri durulmaması ihtiyaç duyulan tehlikeli bölgeler içinde bulunuyor. Ek olarak, balkon, merdiven boşluğu ve asansörlerin de deprem esnasında kesinlikle kullanılmaması gerekiyor.

Dolap, gardırop ve büfe benzer biçimde devrildiğinde yaralanmalara yol açabilecek büyük eşyaların da duvara sabitlenmesi uzmanlar tarafınca meydana getirilen bir başka tavsiye.

Deprem Sonrasında neler yapılmalı?

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Afetlere Hazırlık Yılı projesi kapsamında depremle ilgili de bir takım video hazırladı.

AFAD’ın hazırladığı deprem sonrasında yapılması gerekenler videosunda şunlar sıralanıyor:

• “Çevreniz ve kendi emniyetinizden güvenilir olduktan sonrasında binayı terk edin.
• Elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın, soba ve ısıtıcıları söndürün.
• Afet ve acil durum çantanızı alarak toplanma alanına gidin.
• deprem sonrası desteğe gereksinim duyabilecek bebek, çocuk, ihtiyar, engelli ve hamilelere destek olmaya çalışın.”

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi’nin hazırladığı kitapçıkta da tsunami riski olması halinde, denize doğru değil, yüksek bölgelere kaçılması gerektiği uyarısı yapılıyor.

Deprem Çantasında neler olmalı?

Uzmanlar ve afet mevzusunda emek harcamalar meydana getiren kuruluşlar, bireylere temel gereksinimlerini karşılayabilecekleri malzemeleri içeren bir çanta yada set hazırlamalarını tavsiye ediyor.

Bilhassa 1999 depreminden sonrasında uzmanların yapmış olduğu uyarıların arkasından birçok şahıs “deprem çantası” hazırlamıştı.

AKUT’un el kitabında “Acil Durum Seti – 72 Saatlik Yeterlilik Seti” olarak adlandırılan deprem çantasında olması tavsiye edilen malzemeler şunlar:

• “Su,
• Yiyecek, basit bozulmayacak (konserve vb.),
• İlk Yardım Seti (eczanelerde satılmaktadır),
• Pilli radyo ve yedek pilleri,
• El feneri (yedek pil ve ampulleri ile),
• Battaniye,
• Nakit para,
• Kibrit / çakmak,
• Kalem, kağıt,
• Düdük,
• Hijyenik ped v.b. ,
• Sigorta poliçeleri, bonolar, hisse senetleri, kontratlar, senetler v.b. ,
• Pasaportlar, sigorta kartları, hekim kayıtları v.b. ,
• Kıymetli ev eşyalarının envanteri, mühim telefon numaraları.”

Ek olarak bebekli ailelerin de mama, bebek bezi, biberon ve yedek kıyafet benzer biçimde malzemeler alması da öneriliyor.

Hazırlanan bu çantanın evde yaşayan her insanın basit ulaşabileceği bir yerde tutulması gerekiyor.

İstanbul’da kaç toplanma alanı var?

Toplanma alanları, bir afet anında insanların güvenli bir halde ulaşıp temel gereksinimlerini karşılayabileceği mekanlar olarak tanımlanıyor.

Bu alanların, afetzedelerin acil bir durumda afetzedelerin temiz su, yiyecek, giyecek, barınma, temel tıbbi yardım ve ruhsal rehabilitasyon imkanlarına erişimini sağlayacak şekilde tasarlanması gerekiyor.

Internasyonal kabul edilen standart bir toplanma alanının şahıs başı 1,5 metrekarelik bir alana haiz olması.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da “10 binlerce toplanma alanı” bulunduğunu söylemiş oldu.

AFAD’a gore, Türkiye’de “81 ilde, uygun her ilçede ve mahallede” toplanma alanı bulunuyor ve İstanbul’daki toplanma alanının sayısı ise 2 bin 850.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da 859 tane yeni afet toplanma alanı tespit ettiklerini ve bunlar içinde hazır olmayanların da hazırlanacağını deklare etti.

Toplanma alanlarının yerlerine turkiye.gov.tr adresindeki e-devlet sistemi üstünden ulaşılabiliyor.

Sadece Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı İnşaat Mühendisleri Odası, büyük çaplı toplanma alanlarının mühim bir kısmının imara açıldığını ve bu alanlara, AVM ve konut projesi benzer biçimde yapıların inşa edildiğini deklare etti.

TMMOB’un verdiği bilgiye gore, İstanbul’da şu anda lüzumlu kriterleri karşılayan 77 toplanma alanı bulunuyor ve AFAD’ın saydığı yerlerin mühim bir kısmını minik park ya da kalabalık grupları alamayacak kadar minik açık alanlar oluşturuyor.

İstanbul’da kaç Deprem konteyneri var?

İstanbul’da bulunan konteynerlerin sayısıyla ilgili ise fazlaca daha azca data mevcut.

İstanbul Valiliği Afet Yönetim Merkezi, 2002 senesinde yapmış olduğu bir açıklamada, İstanbul’da 762 mahalle ve 173 köye turuncu renkli ortalama 2 bin konteyner yerleştirildiğini söylemiş oldu.

Bu konteynerlerin bakımı ve içindeki malzemelerin güncelliğinin korunması işi ise 2012 senesinde ilçe belediyelerine devredildi.

Bugün bunlardan kaçının halen etken olduğu bilinmemekle beraber, birçoğunun hırsızlık ve yağmalama benzer biçimde vakalara maruz kalmış olduğu için kaldırıldığı belirtiliyor.

Bazı ilçelerde ise asla deprem konteyneri bulunmuyor.

Bazı ilçe belediyelerinin web sitelerinde toplanma alanlarıyla beraber hangi noktalarda konteyner bulunmuş olduğu bilgisine de ulaşılabiliyor.

Halen mevcud konteynerler ise toplanma alanı olarak tespit edilen yerlerde bulunuyor.

Bu konteynerlerin içinde AFAD tarafınca belirlenen malzemelerin yer alması gerekirken, bunların çalışır durumda olmasının sağlanması ve bakımının sorumluluğu da ilçe belediyelerine ilişik.

Bu konteynerlerin içinde ilk yardım çantası, battaniye, üreteç, kazma, baret, fener ve halat benzer biçimde arama-kurtarma çalışmalarında kullanılabilecek malzemeler içeriyor.